Pomoc prawna z urzędu
Wielu Klientów jest przekonanych, iż nie może korzystać z profesjonalnej pomocy prawnej z uwagi na jej wysoką cenę. Skutkiem takiego przekonania bywa czasem przegrana w sprawie sądowej, podczas której ważna jest znajomość obowiązujących procedur oraz języka prawniczego.
Tymczasem jeszcze przed wytoczeniem sprawy, jak również w jej trakcie osoby o niewielkich dochodach mogą ubiegać się o przyznanie pełnomocnika z urzędu, który będzie je reprezentował, zaś koszty jego honorarium pokrywać będzie Skarb Państwa.
W sprawach cywilnych procedura wygląda następująco.
Należy wydrukować ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości (link na dole) oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, wypełnić je oraz przygotować załączniki w postaci kserokopii informacji o posiadanych dochodach swoich i osób, z którymi się wspólnie mieszka i tworzy gospodarstwo domowe ( np. umowy o pracę, decyzji o przyznaniu emerytury, umowy zlecenia, dodatków z MOPSu, zaświadczenia o rejestracji w charakterze osoby bezrobotnej) oraz ponoszonych wydatkach ( np. dowody w postaci odcinków opłat albo przelewów z tytułu uiszczonych opłat za czynsz, gaz, prąd, węgiel, TV i Internet, telefon, leki itp.).
Dodatkowo jeśli stan zdrowia lub sprawności osoby składającej wniosek nie jest dobry, należy załączyć kopie dokumentów potwierdzających przebyte zabiegi medyczne i ogólny stan zdrowia (np. wypisy ze szpitala, zaświadczenia od lekarzy potwierdzające przebyte schorzenia i urazy, zaświadczenia o stanie niepełnosprawności itp.). Jeśli dana osoba posiada jakieś zobowiązania, czy toczy się przeciwko niej egzekucja te informacje również należy potwierdzić ( min. zaświadczenie o wszczęciu egzekucji, umowy kredytowe lub umowy pożyczki).
Następnie złożyć te dokumenty wraz z pismem w sądzie, w którym toczy się lub ma się toczyć sprawa sądowa. W treści złożonego pisma można wskazać, za zgodą i wiedzą danego pełnomocnika, konkretnego radcę prawnego lub adwokata ( imię, nazwisko, adres kancelarii), o którego ustanowienie się prosi do danej sprawy. Należy również w treści pisma zawrzeć sformułowanie, iż nie jest się w stanie ponieść kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku w utrzymaniu swoim i najbliższej rodziny.
Zazwyczaj wobec sytuacji majątkowej strony, wniosek o ustanowienie pełnomocnika składany jest równocześnie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych w całości. Ma to uchronić daną osobę przed koniecznością ponoszenia obowiązkowych kosztów opłat sądowych. Należy wówczas również napisać, iż nie jest się w stanie ich ponieść bez uszczerbku w utrzymaniu swoim i najbliższej rodziny.
Wnioski takie pomagają bardzo często osobom, które mają sprawy o zapłatę, na skutek np. zadłużenia kredytowego. Wobec skali zadłużenia, która narasta, mogą skorzystać wówczas z profesjonalnej pomocy, która może przyczynić się do znaczącej poprawy ich sytuacji prawnej. Tak samo często wnioski takie składane są również w sprawach o odszkodowanie i rentę, czy w sprawach o zachowek.
W sprawach karnych:
Można ubiegać się również o ustanowienie obrońcy, który będzie bronił w postępowaniu karnym lub pełnomocnika, który będzie reprezentował oskarżyciela posiłkowego. Organy nie są związane wskazaniem konkretnej osoby, o którą się prosi jako o obrońcę. Wniosek może być złożony już na etapie postępowania przygotowawczego albo później przed sądem. Nie ma specjalnego formularza, jednak wskazany i opisany powyżej można traktować pomocniczo jeśli chodzi o treść tego, co powinno się znaleźć w piśmie skierowanym do sądu albo w oświadczeniu złożonym do protokołu.
Należy pamiętać, iż pełnomocnik w sprawach cywilnych może reprezentować stronę dopiero po otrzymaniu na piśmie informacji, iż został wyznaczony przez Okręgową Izbę Radców Prawnych lub Okręgową Radę Adwokacką do pomocy prawnej dla danej osoby w konkretnej sprawie. W sprawach karnych po wydaniu stosownego postanowienia w tym zakresie przez odpowiedni sąd albo organ.
Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania